Τετάρτη 27 Ιουλίου 2022

Σαν σήμερα 27 Ιουλίου του 1992 πεθαίνει η μεγάλη ηθοποιός Τζένη Καρέζη

Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 12 Ιανουαρίου 1934. Το πραγματικό της όνομα ήταν Ευγενία Καρπούζη. Σαν παιδί έζησε σε διάφορες πόλεις ακολουθώντας τις μεταθέσεις των γονιών της που ήταν εκπαιδευτικοί. Ο πατέρας της, Κωνσταντίνος Καρπούζης, ήταν μαθηματικός και η μητέρα της, Θεώνη, δασκάλα. Στη Θεσσαλονίκη μπήκε εσωτερική στο Γαλλικό Σχολείο Καλογριών και αργότερα συνέχισε στο αντίστοιχο Σεν Ζοζέφ στην Αθήνα. Από μικρή φάνηκε η αγάπη της για το θέατρο. Με την αποφοίτησή της το 1951 γίνεται δεκτή στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου από όπου αποφοίτησε το 1954.

Αμέσως μετά την αποφοίτηση της από την Δραματική σχολή θα έχει και τον πρώτο της ρόλο στο θέατρο Κοτοπούλη δίπλα στη Μελίνα Μερκούρη και τον Βασίλη Διαμαντόπουλο, στο έργο του Αντρέ Ρουσέν «Ωραία Ελένη». Ακολούθησε ο ρόλος της Αντέλα στο έργο του Λόρκα «Το σπίτι της Μπερνάντα Άλμπα», στο οποίο πρωταγωνιστούσε η Κατίνα Παξινού και σκηνοθέτησε ο Αλέξης Μινωτής. Έτσι ξεκίνησε μια λαμπρή καριέρα στο θέατρο όπου πρωταγωνίστησε σε πάρα πολλές παραστάσεις αρχικά στο Εθνικό θέατρο και στην συνέχεια με δικούς της θιάσους.

Το 1963 παίζει στο έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη «H Γειτονιά των Αγγέλων», μια παράσταση που χτυπήθηκε για πολιτικούς λόγους. Είναι η εποχή των μεγάλων πολιτικών παθών και η Τζένη Καρέζη συνειδητοποιείται πολιτικά και ευαισθητοποιείται στις κοινωνικές συγκρούσεις. Κυρίως όμως μετά τον γάμο της με τον Κώστα Καζάκο, η Καρέζη απέκτησε έντονη πολιτική συνείδηση, με δράση και συμμετοχή στα κοινά. Εντάχθηκε στο ΚΚΕ και στα χρόνια της Χούντας συμμετείχε ενεργά στον αντιδικτατορικό αγώνα. Το 1973 ανέβασε μαζί με τον σύζυγό της Κώστα Καζάκο το θεατρικό έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη «Το μεγάλο μας τσίρκο». Ήταν μια επιθυμία του ζευγαριού να μιλήσει με κάποιο τρόπο ενάντια στο δικτατορικό καθεστώς, που είχε επιβληθεί στην Ελλάδα.

Το θεατρικό μπόρεσε να περάσει από την επιτροπή λογοκρισίας, έχοντας δοθεί στους υπεύθυνους με μπερδεμένες τις σκηνές του έργου, ώστε να μην βγαίνει κάποιο συγκεκριμένο νόημα. Η επιτροπή λογοκρισίας έδωσε την έγκριση και το έργο έκανε πρεμιέρα στις 22 Ιουνίου 1973 στο Θέατρο Αθήναιον απέναντι από το Πολυτεχνείο.

Η μεγάλη προσέλευση θεατών και φοιτητών προκάλεσε το ενδιαφέρον των αστυνομικών αρχών. Έτσι διαπίστωσαν ότι ενέκριναν στην πραγματικότητα ένα αντικαθεστωτικό έργο.

Σύντομα οι Καρέζη, Καζάκος, Καμπανέλλης και άλλοι συντελεστές καλούνταν όλο και συχνότερα από τους ανακριτές ώστε να δώσουν εξηγήσεις. Με τα γεγονότα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου και την υιοθέτηση των συνθημάτων της παράστασης από τους φοιτητές («Ψωμί - Παιδεία - Ελευθερία», «Φωνή Λαού - Οργή Θεού») η Καρέζη συνελήφθη και οδηγήθηκε στο ΕΑΤ-ΕΣΑ Νέας Φιλαδελφείας, όπου και κρατήθηκε στην απομόνωση από τις 22 Νοεμβρίου ως τις 15 Δεκεμβρίου 1973.

Αμέσως μετά την πτώση της Χούντας η Καρέζη συμμετείχε στη μεγάλη εκδήλωση συμπαράστασης για την Κύπρο στο Παναθηναϊκό Στάδιο (24 Σεπτεμβρίου 1974). Επίσης συμμετείχε στην Δημοκρατική Αντιμοναρχική Ένωση κατά την περίοδο του δημοψηφίσματος για το πολίτευμα. Λόγω της πολιτικής της δράσης ήταν αποκλεισμένη από την ΥΕΝΕΔ, όπως το 1975 που κόπηκε η ταινία «Δεσποινίς Διευθυντής». Τον Μάρτιο του 1989 ενώ η Καρέζη έπαιζε στον «Βυσσινόκηπο» του Τσέχωφ η παράσταση διακόπηκε και ταξίδεψε για εξετάσεις στο Λονδίνο.

Εκεί διαγνώστηκε με καρκίνο. Απεβίωσε τα μεσάνυχτα της 26ης προς 27ης Ιουλίου 1992 αφήνοντας σημαντικό καλλιτεχνικό έργο.

Μερικές από τις σημαντικότερες ερμηνείες της στο Εθνικό θέατρο από το «www.sansimera.gr» Άμλετ (1955) | Οφηλία
Κλυταιμνήστρα (1956) | Κασσάνδρα
Βασιλεύς Ληρ (1957) | Κορδέλια
Η κυρά της αυγής (1957) | Αντέλα
Λυσιστράτη (1957) | Μυρρίνη
Το Ζαμπελάκι (1957) | Ζαμπελάκι
Θεσμοφοριάζουσαι (1958) | Κρίτυλλα
Λυσιστράτη (1958) | Μυρρίνη
Νύχτα στη Μεσόγειο (1958) | Μαρία ντ' Ανγκιέν
Έγκλημα στο νησί των κατσικιών (1959) | Σίλβια
Στην συνέχεια θα πρωταγωνιστήσει μέσα από δικούς της θιάσους σε δεκάδες παραστάσεις. Μετά την μεγάλη της επιτυχία το 1968 (Θεοδώρα η Μεγάλη) σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή, θα συνεργαστεί αποκλειστικά με τον Κώστα Καζάκο.

Μερικές από τις σημαντικότερες παραστάσεις με τους δικούς της θιάσους :
Το κοροϊδάκι της δεσποινίδος (1959),
Η κυρία του κυρίου (1960)
Ήτανε ένα κουτό κορίτσι/Το Ζαμπελάκι/Ο Ματωμένος Γάμος/Νεγρίτσα αγάπη μου/Το κουρέλι σε περιοδεία (1960-1961)
Η γειτονιά των αγγέλων (1963)
Ένας ιππότης για την Βασούλα (1967)
Θεοδώρα η Μεγάλη (1968)
Η Τζένη Καρέζη το 1973 συμμετείχε στην ιστορική παράσταση «Το μεγάλο μας τσίρκο» σε κείμενα του Ιάκωβου Καμπανέλλη και σκηνοθεσία του Κώστα Καζάκου. Μαζί της έπαιξαν ο Κώστας Καζάκος, ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, ο Νίκος Κούρος, ο Τίμος Περλέγκας και ο Χρήστος Καλαβρούζος. Τη μουσική έγραψε ο Σταύρος Ξαρχάκος και τραγούδησε ο Νίκος Ξυλούρης, ενώ τα σκηνικά είχε επιμεληθεί ο Ευγένιος Σπαθάρης. Η παράσταση σημείωσε θριαμβευτική επιτυχία, κόβοντας περί τα 550.000 εισιτήρια, αριθμό ρεκόρ για την εποχή. «Το μεγάλο μας τσίρκο» πέρα από την τεράστια επιτυχία του ήταν μια παράσταση με έντονα πολιτικά μηνύματα κατά της Χούντας των συνταγματαρχών, γεγονός που οδήγησε την ίδια και τον Καζάκο στη φυλακή.

Μετά την πτώση της δικτατορίας η παράσταση ανέβηκε ξανά και οι εισπράξεις κατατέθηκαν υπέρ της Κύπρου, ενώ το 1975 ανέβασε το έργο του Καμπανέλλη «Ο εχθρός λαός»

Το 1982 η Τζένη Καρέζη και ο Κώστας Καζάκος ανέβασαν το «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ;» σε σκηνοθεσία Ζυλ Ντασέν. Η παράσταση έσπασε ταμεία και η ερμηνεία της Καρέζη στον ρόλο της Μάρθας αποθεώθηκε από τους κριτικούς.

Το 1985 ερμήνευσε τον πρώτο της πρωταγωνιστικό ρόλο σε αρχαία τραγωδία, την Μήδεια του Ευριπίδη στο Ηρώδειο. Για να ακολουθήσουν η Ηλέκτρα το 1987 και ο Οιδίπους τύραννος το 1989 στην Επίδαυρο.

Το 1988 η Καρέζη ανέβασε το κλασσικό έργο του Αντόν Τσέχωφ Ο Βυσσινόκηπος με τεράστια επιτυχία.

Το 1990 πρωταγωνίστησε στην τελευταία της παράσταση, στο έργο της Λούλας Αναγνωστάκη, «Διαμάντια και μπλουζ». Η παράσταση σημείωσε μεγάλη επιτυχία, τόσο καλλιτεχνική όσο και εμπορική. Αποτέλεσε το καλύτερο κύκνειο άσμα μιας μεγάλης πρωταγωνίστριας.

Στον κινηματογράφο θα εμφανιστεί το 1955, ως πρωταγωνίστρια μάλιστα, στην ταινία «Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο». Η ταινία σημείωσε μεγάλη επιτυχία, με αποτέλεσμα να γυριστεί και η συνέχεια της το «Λατέρνα, φτώχεια και γαρίφαλο» το 1957 και να είναι το 1ο σίκουελ στον Ελληνικό κινηματογράφο.

Στον κινηματογράφο γύρισε συνολικά 33 ταινίες. «Η λίμνη των πόθων», η οποία διακρίθηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Κορκ στην Ιρλανδία, παίρνοντας το αργυρό μετάλλιο, «Το νησί των γενναίων», «Το κοροϊδάκι της δεσποινίδος» την κάνουν σταρ.

Το 1963 πρωταγωνίστησε στην ταινία του Βασίλη Γεωργιάδη «Τα κόκκινα φανάρια». Η ταινία ήταν υποψήφια για το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας στην 36η απονομή τον Απρίλιο του 1964, ενώ έλαβε μέρος και στο Διεθνές Φεστιβάλ των Καννών την άνοιξη του 1964. Μετά την επιτυχία αυτή θα συνεργαστεί με τον Φιλοποιμένα Φίνο και την Φίνος Φίλμ και θα γυρίσει τις δραματικές ταινίες «Λόλα» και «Ένας μεγάλος έρωτας». Ακολουθούν οι μεγάλες εμπορικές επιτυχίες «Δεσποινίς Διευθυντής», «Μια τρελή... τρελή οικογένεια» και «Τζένη Τζένη».

Το 1967 συμπρωταγωνίστησε για πρώτη φορά με τον Κώστα Καζάκο στο πολεμικό δράμα «Κοντσέρτο για πολυβόλα». Η ταινία είχε μεγάλη εμπορική επιτυχία, κόβοντας συνολικά 427.698 εισιτήρια. Η γνωριμία της με τον Καζάκο θα αποδειχθεί καθοριστική αφού εκτός από ζευγάρι στη ζωή (παντρεύτηκαν την ίδια χρονιά) θα γίνουν και ζευγάρι στο θέατρο και στο σινεμά. Το 1972 γύρισε την ταινία «Ερωτική συμφωνία» σε σενάριο δικό της και σκηνοθεσία Κώστα Καζάκου. Η «Λυσιστράτη» ήταν η τελευταία κινηματογραφική ταινία της.

Ακολουθεί ένα σπάνιο απόσπασμα από την θεατρική παράσταση το μεγάλο μας τσίρκο:

Δεν υπάρχουν σχόλια: