Σαν σήμερα 15 Ιουνίου του 1994 έφυγε από την ζωή ένας από τους σημαντικότερους μουσικούς δημιουργούς παγκοσμίως.
Ο Μάνος Χατζιδάκις γεννήθηκε στην Ξάνθη στις 23 Οκτωβρίου του 1925. Ο πατέρας του ήταν δικηγόρος στις ακμάζουσες εκείνη την εποχή καπνοβιομηχανίες της περιοχής και η οικογένεια είχε οικονομική άνεση. Ο μικρός Μάνος ξεκίνησε από την ηλικία των 4 ετών μαθήματα πιάνου με δασκάλα την Αλτουνιάν, γνωστή μουσικό της Ξάνθης, αρμενικής καταγωγής. Παράλληλα διδασκόταν βιολί και ακορντεόν. Ο χωρισμός των γονιών του είχε σαν αποτέλεσμα να μετακομήσει με την μητέρα και την αδερφή του στην Αθήνα το 1932.
Μέχρι το 1938 που ο πατέρας του σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα, η οικονομική κατάσταση της οικογένειας παρέμενε καλή. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την έναρξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου επέφερε μεγάλες οικονομικές δυσχέρειες στην οικογένεια. Ο νεαρός Χατζιδάκις εργάστηκε ως φορτοεκφορτωτής στο λιμάνι, παγοπώλης στο εργοστάσιο του Φιξ, υπάλληλος στο φωτογραφείο του Μεγαλοκονόμου και βοηθός νοσοκόμος στο 401 στρατιωτικό νοσοκομείο.
Συνέχισε όμως τις μουσικές του σπουδές κάνοντας ιδιαίτερα θεωρητικά μαθήματα με τον Μενέλαο Παλλάντιο την περίοδο 1940-1943, ενώ παρακολούθησε ως ακροατής μαθήματα στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών χωρίς όμως να ολοκληρώσει τις σπουδές του.
Την ίδια περίοδο συνδέθηκε με άλλους καλλιτέχνες και διανοούμενους, ηλικιακά μεγαλύτερους από αυτόν, μεταξύ των οποίων ήταν οι ποιητές Νίκος Γκάτσος, Γιώργος Σεφέρης, Οδυσσέας Ελύτης, Άγγελος Σικελιανός και ο ζωγράφος Γιάννης Τσαρούχης. Κατά την τελευταία περίοδο της Κατοχής συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση μέσα από τις γραμμές της Ε.Π.Ο.Ν., όπου γνώρισε τον Μίκη Θεοδωράκη, με τον οποίον συνδέθηκε φιλικά.
Ξεκίνησε από πολύ μικρός να δημιουργεί γράφοντας μουσικές για θέατρο και κινηματογράφο. Μόνο από την συνεργασία του με το Θέατρο Τέχνης που κράτησε περίπου 15 χρόνια προέκυψαν μουσικές για παραστάσεις όπως: «Γυάλινος Κόσμος» (1946), «Αντιγόνη» (1947), «Ματωμένος Γάμος» (1948), «Λεωφορείον ο Πόθος» (1948), «Ο θάνατος του Εμποράκου» (1949) κ.ά. Από το 1950 αρχίζει να γράφει μουσική για αρχαίες τραγωδίες και κωμωδίες. Έγραψε μουσική για την Ορέστεια, τη Μήδεια, τις Βάκχες, τις Εκκλησιάζουσες, τη Λυσιστράτη, τον Πλούτο, τις Θεσμοφοριάζουσες, τους Βατράχους και τις Όρνιθες.
Συνέθεσε μουσική για σπουδαίες ταινίες του ελληνικού και του διεθνούς κινηματογράφου. Ενδεικτικά αναφέρουμε την «Κάλπικη Λίρα» (Γ. Τζαβέλλα 1954), τη «Στέλλα» (Μ. Κακογιάννη, 1955), το «Δράκο» (Ν. Κούνδουρου, 1956), το «America-America» (Ελ. Καζάν, 1962), «Sweet Movie» (Ντούσαν Μακαβέγιεφ, 1974), κ.ά.
Το 1961 κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερου Πρωτότυπου Τραγουδιού για «Τα παιδιά του Πειραιά» στο φιλμ Ποτέ την Κυριακή του Ζυλ Ντασέν με πρωταγωνίστρια την Μελίνα Μερκούρη, αλλά δεν παρέστη στην τελετή απονομής στην Καλιφόρνια και το αγαλματίδιο του εστάλη αργότερα ταχυδρομικώς στην Ελλάδα. Η βράβευση αυτή του έδωσε παγκόσμια δημοσιότητα, την οποία ο Χατζιδάκις αρχικά προσπάθησε να διαχειριστεί αλλά τελικά αποφάσισε να την αποφύγει, θεωρώντας ότι του στερούσε τη δυνατότητα να διαμορφώσει ο ίδιος τη σχέση του με το ακροατήριό του. «Για μένα το Όσκαρ δεν αποτελεί στεφάνωμα μιας σταδιοδρομίας αλλά το αληθινό μου ξεκίνημα», ήταν μία από τις πρώτες δηλώσεις του. «Μπορεί ένα απλό τραγούδι να μου έφερε το Όσκαρ. Οι φιλοδοξίες μου όμως και οι υποχρεώσεις μου δεν σταματούν σε αυτό...», έλεγε.
Το 1966 ο Μάνος Χατζιδάκις πηγαίνει στις ΗΠΑ, όπου ανεβάζει στο Μπρόντγουεϊ με τον Ζιλ Ντασέν και τη Μελίνα Μερκούρη τη θεατρική διασκευή του «Ποτέ την Κυριακή» με τον τίτλο «Illya Darling». Στην Αμερική θα παραμείνει μέχρι το 1972 όταν και θα επιστρέψει στην Αθήνα όπου θα ιδρύσει το μουσικό καφεθέατρο «Πολύτροπο». Το 1975 θα αναλάβει την διεύθυνση του κρατικού ραδιοσταθμού «Τρίτο Πρόγραμμα». Στην θέση αυτή θα παραμείνει μέχρι και το 1981 όπου μέσα από τις συνεργασίες που θα αναπτύξει θα δημιουργήσει μια κοιτίδα πολιτισμού. Το 1989-93 ιδρύει την «Ορχήστρα των Χρωμάτων», για να παρουσιάσει «πρωτότυπα προγράμματα που συνήθως δεν καλύπτονται από τις συμβατικές συμφωνικές ορχήστρες», την οποία διηύθυνε μέχρι το τέλος της ζωής του. Η Ορχήστρα των Χρωμάτων με μαέστρο τον Χατζιδάκι έδωσε 20 συναυλίες και 12 ρεσιτάλ ελληνικού και διεθνούς ρεπερτορίου με Έλληνες και ξένους σολίστ.
Όλα αυτά τα χρόνια βέβαια δεν σταμάτησε να παρουσιάζει καινούρια πράγματα στην μουσική δίνοντας δεκάδες δίσκους που θεωρούνται πια κλασικοί στην Ελληνική δισκογραφία. Ενδεικτικά αναφέρουμε : Ο Κύκλος με την Κιμωλία (1956), Παραμύθι χωρίς Όνομα (1959), Πασχαλιές μέσα απ' τη νεκρή γη (1961), Δεκαπέντε Εσπερινοί (1964), Μυθολογία (1965), Καπετάν Μιχάλης (1966), Τα Λειτουργικά (1971), Αθανασία (1975), Τα Παράλογα (1976), Σκοτεινή Μητέρα (1985), Τα Τραγούδια της Αμαρτίας (1992) κ.ά.
"Έφυγε" στις 15 Ιουνίου του 1994.
Κλείνουμε την σύντομη αναφορά μας στον τεράστιο αυτό δημιουργό με το βαλς των χαμένων ονείρων - Μάνος Χατζιδάκις.
Από την ταινία: «Χαμένα όνειρα» του Αλέκου Σακελλάριου και το δίσκο: Μάνος Χατζιδάκις 30 Νυχτερινά.
Οι πληροφορίες για το έργο του από την ιστοσελίδα Σαν σήμερα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου