H αιολόσφαιρα του Ήρωνα. Η πρώτη ατμομηχανή της ανθρωπότητας.
Συσκευή που κατασκευάστηκε το 120 π.Χ. από τον Αλεξανδρινό μαθηματικό Ήρωνα, ο οποίος σκόπευε να παραγάγει κινητήρια δύναμη χρησιμοποιώντας για πρώτη φορά τη δύναμη του ατμού. Κεντρικό της σύστημα ήταν ένας στοιχειώδης ατμοστρόβιλος. Η κατασκευή της περιγράφεται στο έργο του Ήρωνα "Πνευματικά". Αρχικά ονομάστηκε "Αιόλου Πύλη" ή "Αιόλου Πύλαι" και αργότερα "Αιολόσφαιρα".
Πρόκειται για τον πρόδρομο της ατμομηχανής, που με την προσθήκη μιας τροχαλίας για τη μετάδοση της κίνησης θα μπορούσε να είχε οδηγήσει την ελληνιστική εποχή (αν δεν ανακοπτόταν από τις οικονομικοκοινωνικοπολιτικές συνθήκες της εποχής και τη ρωμαϊκή παρέμβαση) στη Βιομηχανική επανάσταση (που ήρθε τελικά το 1800 μ.Χ) με απρόβλεπτες συνέπειες για την ανθρωπότητα.
Πάνω από ένα λέβητα υπάρχουν δύο σωλήνες (που βρίσκονται σε αντίθετη κατεύθυνση) και γύρω από τα καμπυλωμένα άκρα τους εδράζεται (έχει τοποθετηθεί-στηρίζεται) μία σφαίρα με δύο ακροφύσια. Όταν θερμανθεί το νερό του λέβητα, ατμοποιείται και περνώντας από τους δύο κατακόρυφους σωλήνες γεμίζει τη σφαίρα. Ο ατμός βγαίνει ορμητικά από τις δύο αντίθετες εξόδους της σφαίρας τα ακροφύσια δημιουργώντας ένα ζεύγος (ζευγάρι) αντίρροπων δυνάμεων (δηλαδή δυνάμεις που κινούνται σε αντίθετη κατεύθυνση) , που αναγκάζουν τη σφαίρα σε αντίθετη συνεχή περιστροφή.
Το αυτόματο σπονδείο με κερματοδέκτη. Ο πρώτος αυτόματος πωλητής στην Ιστορία.
Ανακατασκευή της επινόησης του Ήρωνος του Αλεξανδρέως, που επέτρεπε την αυτόματη λήψη αγιασμού από τους πιστούς με τη ρίψη ενός νομίσματος σε ένα αγγείο.
Το νόμισμα έπεφτε πάνω στο δίσκο ενός ζυγού (μίας ζυγαριάς), με την εκτροπή του οποίου άνοιγε μια κωνική βαλβίδα και έτρεχε αντίστοιχη (του βάρους του νομίσματος) ποσότητα νερού.
Η κύρια εφαρμογή της κατασκευής αυτής ήταν να χρησιμοποιείται από τους πιστούς στους εκάστοτε ναούς και άρα έχουμε αυτόματη λήψη αγιασμού ανάλογα με το βάρος του νομίσματος.
Η κατασκευή αυτή έχει καταπληκτική ομοιότητα με τις σημερινές συσκευές πχ το μηχάνημα αυτόματης λήψης καφέ.
ΠΗΓΕΣ: «Ήρων, Πνευματικά, Α 21»
Πηγή των φωτογραφιών
Ο Ήρωνας σε συνεργασία με τον Κτησίβιο (έναν ακόμη μεγάλο εφευρέτη της αρχαιότητας) λέγεται ότι είχαν φτιάξει συσκευές που μόλις άναβαν οι βωμοί του ναού μία πέτρινη σάλπιγγα ηχούσε αυτόματα προσκαλώντας τους πιστούς. Επίσης αυτόματα έπεφτε μέσα στο ναό μία λεπτή βροχή αρωματισμένου νερού, διάφορα μεταλλικά πουλιά άνοιγαν το ράμφος τους και κελαηδούσαν, κάποια αγάλματα κινούνταν ή και πετούσαν! Λέγεται επίσης ότι έλεγχαν αποτελεσματικά τον φωτισμό μέσα κι έξω απ' το ναό προκαλώντας ακόμη και τεχνητή ομίχλη.
Ο Κτησίβιος έζησε τον 2ο π.Χ. αιώνα στην Αλεξάνδρεια. Ήταν γιος κουρέα, αλλά ευτυχώς το ευνοϊκό για τις επιστήμες περιβάλλον της Αλεξάνδρειας του επέτρεψε να αφήσει σύντομα το κουρείο και να ασχοληθεί με εφευρέσεις. Σε αρχαία κείμενα περιγράφεται ως «ιδιοφυής μηχανικός» που οι επινοήσεις του επηρέασαν την ερευνητές της εποχής.
Κλείνουμε την σύντομη αναφορά μας στον Ήρωνα με την επισήμανση ότι ο μεγάλος αυτός εφευρέτης είχε κατασκευάσει υδραυλικά πιεστήρια που με την δύναμη που εφαρμοζόταν σε έναν κοχλία κατάφερναν να συμπιέζουν οτιδήποτε χρειαζόταν.
Γνωρίζοντας πολύ καλά την μηχανική των υγρών κατάφερε και έφτιαξε μερικές συσκευές ώστε να βγαίνει ευκολότερα το λάδι απ' τις ελιές με την βοήθεια υδραυλικής πρέσας. Πρόκειται για δυσκολότερη κατασκευή από το απλό μηχανικό πιεστήριο αφού απαιτεί πολύ μεγάλη κατασκευαστική ακρίβεια. Όμως και τα αποτελέσματα που έδινε μια τέτοια συσκευή ήταν μεγαλύτερα μιας και ο πολλαπλασιασμός δυνάμεως που πετύχαινε ήταν εντυπωσιακός σε σχέση με το απλό μηχανικό πιεστήριο. Ο ίδιος βασικός τρόπος συμπίεσης χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα στα περισσότερα πιεστήρια λαδιού, τυπογραφεία, ανυψωτικά μηχανήματα κλπ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου